Do gabinetów podologicznych zgłaszają się pacjenci z najróżniejszymi problemami, mającymi wpływ zarówno na estetykę stóp, jak i na mobilność czy komfort codziennego funkcjonowania. Jednym z najczęściej występujących problemów natury podologicznej są haluksy, nazywane również paluchem koślawym. Czym dokładnie jest to schorzenie i jakie metody leczenia go może zaoferować podolog?
Haluksy – co to takiego?
Haluks, czyli inaczej paluch koślawy, to stosunkowo powszechna dolegliwość, polegająca na stopniowo postępującej deformacji części stopy, a dokładnie jej dużego palca. Schorzenie to w znacznym stopniu wpływa na pogorszenie się estetyki całej stopy i jej mobilności, co więcej wywołuje duży dyskomfort, odczuwalny przy każdym kroku.
W przypadku haluksa deformacją objęty jest I staw śródstopno-paliczkowy, co skutkuje charakterystycznym wygięciem się dużego palca w stronę pozostałych, czyli do wewnątrz. W pierwszym etapie rozwoju dolegliwości pojawia się zaczerwienienie po zewnętrznej stronie dużego palca oraz nadwrażliwość na dotyk. Z czasem dochodzi do tego także nasilający się ból oraz zgrubienie skóry po zewnętrznej stronie palca. Stopniowe wykrzywianie się dużego palca w stronę pozostałych czterech nierzadko skutkuje również otarciami lub odciskami, a w ekstremalnych przypadkach deformacją całej stopy. Zniekształceniu palucha towarzyszy również stan zapalny, który dodatkowo nasila dolegliwości bólowe oraz dyskomfort pacjenta.
Specjaliści wyróżniają cztery kolejne stopnie zaawansowania deformacji. Są to:
- stopień I, w którym duży palec odchyla się do 20 stopni,
- stopień II, w którym duży palec odchyla się o 30 stopni w stosunku do jego pierwotnej pozycji,
- stopień III, w którym palec odchyla się do 50 stopni,
- stopień IV, odznaczający się największym zaawansowaniem deformacji; w przypadku stopnia IV duży palec odchyla się o ponad 50 stopni.
Haluksy – przyczyny występowania
Na powstawanie deformacji zwanej paluchem koślawym wpływ może mieć jeden z wielu czynników, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Ponad połowa przypadków tej deformacji posiada podłoże genetyczne. Haluksy najczęściej dziedziczone są w linii żeńskiej. Poza skłonnościami genetycznymi istnieje także szereg zewnętrznych czynników, mających niebanalny wpływ na prawdopodobieństwo występowania haluksów. Są to między innymi nieprawidłowości w budowie stopy – zarówno wrodzone, jak i nabyte – otyłość i nadwaga, jak również brak dostatecznej aktywności fizycznej i zbyt częste, długotrwałe chodzenie w źle dopasowanym obuwiu lub butach na wysokim obcasie. Ponadto na pojawienie się problemu koślawego palucha wpływ mogą mieć również zmiany hormonalne, wywołane między innymi ciążą, nadmierne obciążanie stopy oraz wrodzona niestabilność tkanki łącznej, czyli tak zwana hipermobilność
Paluch koślawy – leczenie i zapobieganie
Haluks to schorzenie, którego nie należy bagatelizować. Już we wczesnym stadium jego rozwoju może bowiem wywoływać dolegliwości bólowe oraz wyraźny dyskomfort, odczuwalny przy codziennym funkcjonowaniu. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów deformacji dużego palca należy więc niezwłocznie skontaktować się ze specjalistą, który podejmie odpowiednie kroki w celu jej leczenia.
Wszystkie sposoby leczenia haluksów podzielić możemy na metody inwazyjne – czyli chirurgiczne – oraz nieinwazyjne, inaczej nieoperacyjne. Nieoperacyjnego leczenia haluksów może podjąć się specjalista podolog. Do nieinwazyjnych metod kuracji palucha koślawego należą:
- zastosowanie specjalnej ortezy na duży palec;
- noszenie wkładek unoszących sklepienie stopy;
- noszenie profesjonalnych nakładek, które hamują postępowanie deformacji oraz zapewniają właściwe ułożenie całej stopy;
- stosowanie pomocniczych wkładów silikonowych, przeznaczonych do noszenia między palcami; wkłady mają za zadanie ochronę palców przed nadmiernym naciskiem.
Ponadto podolog zalecić może wykonywanie indywidualnie przygotowanych ćwiczeń, mających na celu zwiększenie mobilności zarówno palca, jak i całej stopy. Pacjent może przyjmować również farmaceutyki, które łagodzą stan zapalny, przywracając mu tym samym pełen komfort codziennego funkcjonowania.
W przypadku pacjentów ze skłonnościami do deformacji dużego palca bardzo ważna jest również odpowiednia profilaktyka, dzięki której możliwe jest zminimalizowanie ryzyka jej wystąpienia. Zalicza się do niej między innymi:
- zwiększenie aktywności fizycznej, dopasowanej do możliwości pacjenta,
- noszenie odpowiedniej jakości, dobrze dopasowanego obuwia,
- unikanie noszenia zbyt ciasnych butów i skarpet,
- noszenie odpowiednich wkładek ortopedycznych, pozwalających na utrzymanie właściwego ułożenia stopy.
Ponadto zaleca się również samodzielne sprawdzanie stanu swoich stóp i regularne odwiedzanie gabinetu podologicznego.
